ΜΟΝΟ ο Θεός το ξέρει ακριβώς

για τον καθένα μας τις θανάσιες αμαρτίες, μόνο ο Θεός το γνωρίζει επακριβώς. Γιατί μόνο αυτός εξετάζει και εξερευνά τα βάθη των ανθρώπινων καρδιών, που μας είναι άγνωστα και καλυμμένα.

Υπάρχουν βέβαια κάποιες εμφανείς και χονδροειδείς παραβιάσεις του θείου νόμου, για τις οποίες η συνείδηση κάθε απροστάτευτου ανθρώπου σβήνει και που το βάρος τους δεν τον δυσκολεύει να καταλάβει τον πιο αδαή. Από την άλλη πλευρά, είναι εξίσου βέβαιο ότι εξαρτάται και από τις συνθήκες υπό τις οποίες διαπράχθηκε ένα αδίκημα εάν θα ήταν ανεπανόρθωτα θανατηφόρο για αυτόν που το διέπραξε.

Δεν έχει σαφώς ο Κύριος επιβεβαίωσε ότι σε όποιον «δόθηκαν πολλά, είναι πολύ περιζήτητος;» Και δεν πρόσθεσε, για να το κάνει πιο ζωντανό και παραστατικό, ότι ο δούλος «μη φέρω το θέλημα του κυρίου του εαυτού, που έχει άξια πληγές, χύνεται λίγο»; (Λουκάς 48). Ότι ο σκλάβος που δεν γνώριζε το θέλημα του κυρίου του, αλλά οι πράξεις του τιμωρούνται, θα δεχτεί λίγα μαστίγια; Εξαρτάται επίσης από τη γνώση ότι ο καθένας μας έλαβε, σύμφωνα με τις ευνοϊκές συνθήκες που του έφερε ο Θεός για φωτισμό και πνευματική καλλιέργεια. Εξαρτάται επίσης από τις ευνοϊκές συνθήκες κάτω από τις οποίες γεννήθηκε και μεγάλωσε και εκπαιδεύτηκε ο καθένας. Εξαρτάται επίσης από τον βαθμό της χάριτος που του δόθηκε, και από τις θείες δωρεές που γεύτηκε και την πρόοδο στη χριστιανική ζωή που η χάρη να εκπληρώσει και από την οποία έπαψε.

Με άλλα λόγια, αλλιώς ένας Χριστιανός θα κριθεί, και αλλιώς θα θεωρείται άγριος που δεν γνώρισε τον Χριστό ούτε δίδαξε ποτέ την αλήθεια που μας αποκάλυψε ο Θεός. Και το ίδιο αδίκημα και αμαρτία που είναι θανατηφόρα για τον χριστιανό, ο βάρβαρος μπορεί να κριθεί από τον Θεό συγγνώμη και άξια συγχώρεσης. Σύμφωνα με τον ίδιο κανόνα, καταδικάζονται ακόμη και Φαρισαίοι που δεν είχαν παραβιάσει τον νόμο του ψηφιδωτού, ενώ δικαιολογείται το ταξί που δακτυλιώθηκε από τον ίδιο και τους συμμάχους του ως ένοχο