Ο Άγιος Ιωάννης της Κλίμακας με αυτήν τη διδασκαλία αποκαλύπτει την πνευματική στρατηγική του διαβόλου, ο οποίος επιχειρεί να παγιδεύσει τον άνθρωπο σε κάθε στάδιο της πνευματικής του ζωής.

Ανάλυση των τριών παγίδων

1. Η πρώτη παγίδα – Η απομάκρυνση από την Εκκλησία

Ο διάβολος αποτρέπει τους ανθρώπους από το να συμμετέχουν στη μυστηριακή ζωή. Αυτό γίνεται είτε μέσω της καταλαλιάς κατά των ιερέων και των πιστών είτε με την υποδούλωση στα πάθη (σαρκικά, μέθη, τζόγος κτλ.). Οι άνθρωποι αυτοί βλέπουν την Εκκλησία σαν ένα θεσμό γεμάτο υποκρισία, χωρίς να κατανοούν ότι η Εκκλησία είναι το θεραπευτήριο των ψυχών και όχι το συνέδριο των τέλειων.

2. Η δεύτερη παγίδα – Ο «βολικός» Χριστιανισμός

Για όσους τελικά πηγαίνουν στην Εκκλησία, ο διάβολος φροντίζει να διαστρέψει την πνευματική τους ζωή. Τους κάνει να πιστεύουν ότι αρκεί απλώς μια επιφανειακή συμμετοχή (άναμμα κεριού, λίγα λεπτά παρουσίας, μηδαμινή πνευματική προετοιμασία για τη Θεία Κοινωνία). Έτσι, δεν ωφελούνται πνευματικά και η παρουσία τους είναι κενή από ουσία.

3. Η τρίτη παγίδα – Ο πνευματικός εγωισμός

Αυτή η παγίδα είναι η πιο επικίνδυνη γιατί αφορά τους «καλούς» χριστιανούς, που όντως αγωνίζονται. Ο διάβολος τους πείθει ότι είναι ανώτεροι από τους άλλους, με αποτέλεσμα να πέφτουν στην υπερηφάνεια και την κατάκριση. Όταν κάποιος χάνει την ταπείνωση, όλος ο πνευματικός του αγώνας ακυρώνεται.

Η λύση – Πώς να προστατευτούμε από αυτές τις παγίδες

Ταπείνωση και αυτογνωσία → Να βλέπουμε τις δικές μας αμαρτίες, όχι των άλλων (Λουκ. 18:13).

Γνήσια σχέση με την Εκκλησία → Όχι επιφανειακή πίστη, αλλά συμμετοχή στη Θεία Λειτουργία, την Εξομολόγηση και τη Θεία Κοινωνία με συνειδητό τρόπο.

Πνευματική καθοδήγηση → Να έχουμε πνευματικό πατέρα που να μας κατευθύνει, ώστε να αποφεύγουμε τις παγίδες της πλάνης και της υπερηφάνειας.

Ο Άγιος Ιωάννης της Κλίμακας μας προειδοποιεί ότι ο διάβολος δεν εγκαταλείπει την προσπάθεια. Όσο ανεβαίνει κάποιος πνευματικά, τόσο πιο λεπτές και επικίνδυνες γίνονται οι παγίδες του. Η ταπείνωση και η αδιάλειπτη προσευχή είναι τα μόνα ασφαλή όπλα για να διαφύγει κανείς από αυτές.